'Nederland heeft de laatste jaren een aantal grote bedrijven voortgebracht als Adyen, TomTom en Booking.com. Die ambitie zouden we vaker terug moeten zien.'
‘Ik mis zelf de laserfocus
voor een succesvolle start-up’
Business lunch, een gesprek met prins Constantijn der Nederlanden over startups
Met boterham, salade en soep nemen we plaats in de prettige chaos van een eetruimte met tweedehands bankstellen, lange houten eettafels en een losjes neergezette Trabant. Wij zijn bij B.Amsterdam, een herontwikkeld voormalig IBM-kantoor van 18 duizend vierkante meter in Amsterdam Nieuw-West. Een droomplek voor alles wat met startups en innovatie te maken heeft. In een van de tuinbouwkassen werkt Constantijn van Oranje met zijn team aan een ambitieus evenement: Startup Fest Europe. Een groots internationaal startup-evenement met activiteiten door heel Nederland.
Tekst van Koos de Wilt en fotografie van Friso Keuris voor Holland Herald
U hebt twintig jaar lang in Londen en in Brussel gewoond en gewerkt, laatstelijk als kabinetschef van commissaris Neelie Kroes, de eurocommissaris voor Digitale Agenda. Voelt u zich nu eigenlijk nog wel Nederlander, of eerder Europeaan?
‘Ik voel me bovenal Nederlander en daarbij hoort ook dat ik een Europeaan ben. Door mijn tijd in het buitenland kan ik met enige afstand naar Nederland kijken en dan zie ik dat er nog een wereld te winnen is. Nederlanders wordt toegeschreven dat we heel internationaal zijn. Dat zijn we in potentie ook, maar we zijn soms te snel tevreden en dat kan een hindernis zijn om echt internationaal te opereren. Het ambitieniveau moet omhoog en dat is precies waar we met Startup Fest aan werken. Dat er weer een context ontstaat waarin de Philipsen van deze eeuw kunnen opstaan.’
Nederland zou een belangrijk startupland zijn. Is dat zo?
‘Natuurlijk! Nederland heeft een cultuur van aanpakken, van pragmatisme en er is een ondernemersgeest. Daarnaast zijn we technologievriendelijk en spreken we goed Engels. Onze startups komen met enorm goede ideeën, en we ontwikkelen hier mooie technologieën die een antwoord bieden op de grootste vraagstukken van deze eeuw, zoals milieu, voedselvoorziening en transport. Nederland heeft de laatste jaren een aantal grote bedrijven voortgebracht als Adyen, TomTom en Booking.com. Die ambitie zouden we vaker terug moeten zien. Zweden doet het wat dat betreft beter en ook een klein land als Estland timmert aan de weg.’
U bent een van de oprichters van Startup Fest Europe. Waarom heeft u hiervoor gekozen?
‘In Brussel viel me op dat de corporate wereld zijn belangen heel goed kan verdedigen, maar dat kleine bedrijven, zoals startups, nauwelijks vertegenwoordigd worden en hun belangen dus niet gediend worden. Als je aan innovatie wilt doen, moet je vooral heel veel bloemen laten bloeien. Het Nederlandse voorzitterschap van de EU is een kans om ondernemerschap en innovatie op de agenda te zetten. Het sluit ook goed aan bij de gedachte achter StartupDelta, het initiatief van Neelie Kroes. StartupDelta zet zich in om de positie van Nederland als startup-land te versterkten, waardoor we nu afstevenen op een nummer drie notering binnen de Europese ranglijsten. Daarom dacht ik: waarom niet een groot Europees evenement voor startups?’
'Ook zou ik Gandhi weleens willen uithoren als die nog zou leven. Iemand uit een heel andere wereld dan de mijne. Hoewel, die wil natuurlijk niet First Class zitten haha.’
Is dat nodig, nog een evenement voor startups?
‘Alleen als zo’n evenement echt in dienst staat van ondernemers en als het internationaler en ambitieuzer is opgezet. Met kwalitatief betere deelnemers, meer investeerders en topsprekers vanuit Nederland, Europa en de rest van de wereld. We focussen ons op de gebieden waar Nederland goed in is, dus agri-food, water&cleantech, medtech&health en energy&renewables. De belangrijkste spelers in deze sectoren nemen het voortouw met de verschillende innovatie hubs om samen te werken aan een internationaal aansprekend programma. Op het gebied van voeding hebben we bijvoorbeeld expertise van wereldklasse in de glastuinbouw in het Westland, 'Seed Valley' in Enkhuizen en Food Valley in Wageningen. De uitdaging is om deze partijen met elkaar te verbinden en om samen het beste wat de wereld te bieden heeft naar Nederland te halen. De bedoeling is dat startups op het Fest deals kunnen sluiten, met corporates, investeerders en de beste peers op hun terrein.’
Als u nu 25 jaar was, zou u dan zelf een startup beginnen?
‘Eerlijk gezegd, denk ik van niet. Ik hou ervan om dingen in de breedte te doen, verbanden te leggen en verschillende zaken te combineren. Wat je nodig hebt voor een succesvolle startup is een ongelofelijke focus, een laserfocus. Het harde werken is voor mij niet het probleem, maar om dat op één ding te richten is voor mij lastig.’
'Als je aan innovatie wilt doen, moet je vooral heel veel bloemen laten bloeien.'
Hoe ziet u uw specifieke rol in deze wereld van startups?
‘Ik heb in mijn leven het geluk gehad dat ik in veel verschillende werelden heb gestaan. Zo heb ik gewerkt voor de nationale en internationale overheden. Ik ben klant van de overheid geweest en opdrachtgever namens de overheid. Daarnaast heb ik zowel in de consultancy wereld gewerkt als in research en grote bedrijven. Kortom, ik heb veel sectoren leren kennen op verschillende niveaus. Ik begrijp een corporate en de overheid beter dan de meeste startups dat doen; en sta dichter bij startups dan de corporate wereld. Er is blijkbaar behoefte aan het verbinden van die werelden en ik kan die rol spelen omdat ik er niet commercieel inzit. Ik heb geen ander belang dan het belang van de partijen die samenwerken en het overkoepelende landsbelang.’
Reist u graag?
‘Ik reis graag met mijn gezin. Nu de kinderen wat groter zijn, is het tijd om meer off the beaten track te gaan, en ze te laten kennismaken met een wereld die verder gaat dan zwembaden en mooie hotels. Zakelijk is reizen voor mij iets functioneels. Het blijft belangrijk mensen face to face te spreken. Vaak gaan we er van uit dan elkaar volledig begrijpen door tekstberichten uit te wisselen. Video en email contact is praktisch maar om de context te begrijpen, moet je mensen in de ogen kunnen kijken en de verbanden leren kennen waarin ze werken. Dan pas wordt duidelijk waarom sommige dingen wel en andere niet lukken. In Nederland kloppen we bijvoorbeeld al gauw op tafel van: ‘waar blijft dat contract.’ In Zuid-Europese landen moet je eerst lekker eten voor je met elkaar tot zaken komt en in China is er eerst heel lang sprake van vorm en dan wordt het ineens concreet.’
Uw vrouw, prinses Laurentien was tot voor kort voorzitter van Stichting Lezen & Schrijven en is nu initiatiefneemster en voorzitter van Missing Chapter Foundation. Deze organisatie brengt dialoog tot stand tussen besluitvormers en kinderen over actuele dilemma's en vraagstukken. Een drukke baan. Heeft u eigenlijk nog wel quality time met het gezin?
‘Na Brussel wonen we weer in Nederland. Ik ben nu zelfstandig adviseur en heb meer tijd om samen te ontbijten, de kinderen naar school te brengen en ze te helpen met hun huiswerk. Het leuke is dat onze werelden veel meer met elkaar te maken hebben dan het in eerste instantie lijkt. We zijn allebei met innovatie en transitie bezig, maar wel op onze eigen manier. Mijn vrouw werkt met kinderen die ze in gesprek brengt met raden van bestuur van bedrijven. Door deze ontmoetingen worden de bestuurders uitgedaagd om op een andere manier na te denken. Met de eenvoudige logica van kinderen kunnen complexe zaken opeens heel helder worden. Zo was er bijvoorbeeld een sessie over hoe banken het vertrouwen kunnen terugwinnen van hun klanten. Toen vroeg een kind van negen aan een vertegenwoordigers van banken: ‘maar vertrouwt u uw klant wel?’ Dat was een pijnlijke vraag, maar wel één die gesteld moet worden als ze daadwerkelijk willen veranderen.’
Ten slotte, naast wie zou u een keer willen zitten tijdens een intercontinentale vlucht?
Hij lacht als een kwajongen: ‘Het liefst heb ik een lege stoel naast me. Lekker slapen, films kijken en even een moment hebben voor mezelf. Ook zou ik Gandhi weleens willen uithoren als die nog zou leven. Iemand uit een heel andere wereld dan de mijne. Hoewel, die wil natuurlijk niet First Class zitten haha.’