‘Dat obsessieve heb ik van mijn vader; het is niet snel goed’
Reclamemaker, verzamelaar en fotograaf Erik Kessels over zijn vader
PRATEN HEEFT MIJN VADER MOETEN LEREN. Vooral van mijn moeder. Dat heeft te maken met het ongeluk van mijn zus. Ik was elf was en zij negen. Het was herfstvakantie en we kwamen terug van een tekenwedstrijd en fietsten samen terug naar huis. Mijn zus liep door groen en werd geschept door een bestelbusje waarvan de bestuurder was verblind door zo’n laaghangende herfstzonnetje. Een paar dagen later stierf ze in het ziekenhuis. Die gebeurtenis heeft tot op de dag van vandaag invloed op de relatie die ik heb met mijn vader.
‘Zonder veel woorden kan hij obsessief met iets bezig zijn, dat heb ik van hem’
MET PRATEN HIELDEN WE ELKAAR BINNENBOORD. Altijd als we elkaar zien, komt Susan wel ter sprake. En dat is goed. In het kleine schuitje van ons gezin hebben we het samen gerooid. Van mijn elfde tot mijn zestiende trok ik mij terug op mijn kamer om te tekenen, eindeloos veel te tekenen. Ons moeder kon er gelijk goed over praten. Bij mannen gaat dat vaak heel diep zitten. Susan komt altijd terug in de verhalen. Ook bij mijn vader. We steken het niet onder het tapijt, maar maken er iets van. Vijf jaar geleden heb ik over mijn zus een kunstproject gedaan met Marlene Dumas waarbij ik een monotoon stukje film heb gebruikt waarbij we buiten in de tuin aan het pingpongen waren. Iets heel gewoons, een Super 8 filmpje, kreeg over de muziek van de componist Ryuichi Sakamoto iets monumentaals.
'Het ongeluk heeft tot op de dag van vandaag invloed op de relatie die ik heb met mijn vader'
Ik groeide op in het dorpje Swalmen in Limburg waar mijn vader onderhoudsmonteur was. Je kunt het zo gek niet verzinnen of hij kreeg het voor elkaar op die fabriek. Hij kan alles met zijn handen. Vaak gaan de vragen die ik hem stel over het maken en construeren van zaken. Hij is een man van vele ambachten en kan alles met zijn handen. Dit is iets wat je tegenwoordig niet veel meer tegenkomt. Hij heeft een kwaliteit die juist ook in deze tijd heel relevant is: niet een specialist zijn, maar verbindingen leggen en weten hoe dingen in elkaar zitten. Fanatiek knutselen eigenlijk. In zijn handelen is hij altijd een voorbeeld geweest.
NA ZIJN PENSIOEN IS HIJ BEGONNEN MET VOOROORLOGSE FIAT TOPOLINO’S VERZAMELEN EN OP TE KNAPPEN. Hij ligt nu in het ziekenhuis, maar zodra hij er weer uit is gaat hij weer aan de slag met zijn vijfde exemplaar. Dat doet hij helemaal voor zichzelf, dat hoeft verder niemand te weten. Dat obsessieve heb ik met de foto’s die ik verzamel en waar ik boeken van maak. Het klinkt misschien al een tegeltjeswijsheid, maar ik ervaar het als heel wijs als mijn vader zegt dat je eerst iets moet afmaken voordat je aan iets anders begint. Klikt als een open deur, maar juist ook in een creatief proces is het belangrijk om een idee af te maken, zeker als je gedachten en ideeën alle kanten op schieten. Als een idee af is zie je het resultaat en het effect ervan. Met teveel losse eindjes kom je nergens. Als ik vroeger iets maakte, was het ook nooit helemaal goed. Altijd had hij wel een opmerking. Zou je dat niet even anders doen…? Tot het irritante af. En dan had hij achteraf ook meestal gelijk. Ik ben ook niet gauw tevreden over het werk dat wij hier op het bureau maken.
'Het klikt als een open deur, maar juist ook in een creatief proces is het belangrijk om een idee af te maken, zeker als je gedachten en ideeën alle kanten op schieten'
DE ZOEKTOCHT VAN MIJN VADER GAAT SOMS HEEL VER. Voor zijn eerste Topolino heeft mijn vader bijvoorbeeld jarenlang gezocht naar een lichtglaasje voor bij het kentekenplaatje. Hij is werkelijk overal langs geweest in Italië en Frankrijk. Hele vakanties werden eraan opgeofferd. Uiteindelijk vond hij het glaasje thuis, gewoon aan de lunchtafel. Onder een mosterdpotje zat namelijk een ribbeltje dat met een beetje slijpen precies paste. De oplossing lag heel dichtbij, maar duurt even voor je het ziet. Dat is vaak ook het geheim van goede reclame: dat je iets bijzonders ziet in iets gewoons, iets dat iedereen kent, maar nog niet eerder zo zag.
Wie je bent, hoe je in het leven en je werk staat is vaak een gevolg van de relatie die je hebt met je vader. Reclamemaker Erik Kessels, attractieparkondernemer Philip van Zuylen van Nijevelt en architect Mels Crouwel kunnen daarover meepraten. Hieronder het verhaal van reclamemaker Erik Kessels over zijn vader Piet, de voormalig onderhoudsmonteur.
interview: Koos de Wilt | fotografie Friso Keuris voor Het Financieele Dagblad
Zoon Erik Kessels (1966), creatief directeur Kesselskramer
Vader Piet Kessels (1941), oud-onderhoudsmonteur
Les erover leren praten