Fons Hof, eigenaar van kunstbeurzen Art Rotterdam en Unseen
'Iedereen heeft er weer zin in'

Fons Hofs vader was in de jaren negentig vanuit zijn hobby als verzamelaar, een kunsthandel gestart met Romantiek, Bergse school en Groningse Ploegschilders. Zoon Fons was meer van de hedendaagse kunst en hij startte toen, samen met de huidige directeur van het Scheepvaartmuseum Michael Huijser, een eigen galerie. In Nederland was lange tijd de KunstRai de enige hedendaagse kunstbeurs. Rond het nieuwe millennium was er behoefte aan iets nieuws, een beurs met een internationaler en minder breed karakter. Dat was een markt waar de Hof en Huijser indoken. Ze kregen een plek in het centrum van de stad, op de Wilhelminapier, een nieuw ontwikkeld gebied van de stad. Rotterdam werd tijdens de beurs de place to be voor liefhebbers. Tegenwoordig zit Art Rotterdam alweer een paar jaar in de voormalige Van Nellefabriek, een architectonisch icoon van eind jaren twintig, en trekt jaarlijks zo’n dertigduizend bezoekers. Tenminste, als er geen corona zou zijn.

​

‘Ik merk dat kunst veel diverser en toegankelijker is geworden. En dat vind ik wel goed eigenlijk.’

​

Hoe ziet Hof de toekomst van de beurzen na coronatijd? Hof: ‘De grote vraag is of het internationale in beurzen gaat terugkomen. Stappen mensen weer in een vliegtuig om gedurende vijf dagen een kunstbeurs te bezoeken in Bazel, Miami of New York? Ik heb begrepen dat tijdens de terugvlucht van de Armory Show in New York een groot deel van de inzittenden besmet is geraakt. Veel verzamelaars en galeriehouders ook. Gaan die mensen volgend jaar weer terugkomen? Unseen is ook heel internationaal en ik weet niet of mensen weer lange vliegreizen gaan maken dit jaar. Wat ik zie is dat regionale beurzen, die zich richten op de buurlanden, de winnaars worden. Art Paris is zo’n regionale beurs die door kon gaan terwijl de hyper internationale FIAC moest annuleren. Wat me ook opvalt is dat alles wat online gebeurt versnelt. Je ziet nu dat galeries en beurzen allemaal een onlinestrategie hebben. Dat was al bezig voor corona, maar nu is dat allemaal enorm versneld. Ik zie het als én én. Je moet en online actief zijn en op een beurs staan. Met name jonge verzamelaars zijn voortdurend online en die kopen óf op de beurs wat ze online hebben leren kennen óf ze kopen online wat ze op een beurs hebben bestudeerd. Juist lokaal is de combinatie aantrekkelijk waarbij kunstliefhebbers online én op een beurs of in een galerie in een proces komen van leren, oriënteren, elkaar ontmoeten en uiteindelijk kopen.’

 

‘De grote vraag is of het internationale in beurzen gaat terugkomen.’

​

 

 

 

 

 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Unseen

Hoe kwam het zo dat Unseen werd overgenomen? Hof: ‘Precies een jaar geleden, toen ik in de Veronicagids las dat de beurs failliet was gegaan, stond Art Rotterdam op het punt om te beginnen. Op de beurs werd er vervolgens veel over gesproken en veel galeristen en verzamelaars zeiden: ‘dat moeten jullie overnemen!’ Dat hebben Johan de Bruijn en ik toen gedaan. Met Johan werk ik al jaren samen, waarbij Johan meer actief is op het technische. Samen met hem had ik in 2018 het online galerieplatform GalleryViewer.com opgezet. We gaan Unseen organiseren met de mensen van Art Rotterdam, maar de bezoekers en galeristen zullen daar niets van merken. Heel fijn dat Roderick van der Lee, die een van de oprichters was van Unseen en de eerste directeur, weer directeur wordt. Hij heeft de beurs opgezet, was daarna een tijdje Fair Director bij de beurs Photo London en is nu, met zijn nieuwe ervaring en netwerk, weer voor Unseen aan de slag. Wij zien Unseen met jaarlijks zo’n 25 duizend bezoekers als complementair aan Art Rotterdam waarbij verzamelaars in februari en september een beurs hebben. Bij Unseen zien mensen fotografie die nog niet eerder vertoond is bij de galerie en dat niet ouder is dan vijf jaar. Op Art Rotterdam zien mensen opkomende hedendaagse kunst is bredere zin. Unseen is een prachtig merk met een grote fanbase en daarnaast met een brede en internationale uitstraling. Mensen vanuit de hele wereld komen erop af. Samen met Paris Photo en Photo London is Unseen een begrip in Europa. Ik zie voor me dat Unseen, met de meer betaalbare fotografie, wat laagdrempeliger is en zo een opstapje kan betekenen voor Art Rotterdam. Visa versa zie ik ook dat er nieuwe mensen worden aangetrokken van Art Rotterdam naar Unseen. We hopen dat we van 1 tot 4 juli Art Rotterdam kunnen organiseren en 17 tot 19 september Unseen in Westergas. In september zullen we dan wel moeten concurreren met heel veel andere beurzen die zijn verplaatst, maar ik denk dat bezoekers weer zoveel zin hebben dat ze ze allemaal weer willen zien.’

​

‘Waar kunstenaars het vroeger moesten hebben van vijf grote verzamelaars die de beurs bezoeken, zie je nu dat ze veertig of vijftig verzamelaars hebben.’

 

Het nieuwe verzamelen

Wat maakt de Nederlandse hedendaagse kunstmarkt uniek? Hof: ‘Nederland is vooral sterk als het gaat over opkomende kunst. Met geweldige plekken als de Rijksakademie, de Ateliers, de Jan van Eyck academie en Piet Zwart Instituut is er veel talent. Veel buitenlandse kunstenaars zetten doordat ze hier in Nederland hun opleiding hebben gehad de eerste stappen in hun carrière. Hier is wat te ontdekken wat zich elders in Europa nog moet vestigen. Als je een goed oog hebt en er vroeg bij bent, kun je dus toeslaan hier.’ Is de verzamelaar veranderd in de afgelopen tijd? Hof: ‘Wat je tegenwoordig ziet is dat er meer kleinere verzamelingen zijn. Waar kunstenaars het vroeger moesten hebben van vijf grote verzamelaars die de beurs bezoeken, zie je nu dat ze veertig of vijftig verzamelaars hebben. De verzamelaar van nu is veel breder geïnteresseerd. Mensen zien kunst als een onderdeel van hun lifestyle waarbij vriendschappen worden opgebouwd en je gelijkgestemden kunt ontmoeten. Al snel word je door galeries uitgenodigd voor beurzen, diners, atelierbezoeken, openingen en feesten. Na verloop van tijd ken je steeds meer mensen en begint ‘de kunstwereld’ een steeds belangrijker onderdeel van je sociale leven te worden. Maar naast kunst vinden ze het leuk om te reizen, actief te sporten en andere manieren van het leven te genieten.’

​

‘Wat ik zie is dat de regionale beurzen de winnaars worden.’

 

En wat betekent dat voor galeries? Hof: ‘Zij moeten meer mensen bedienen, meer achtergrond- en marktinformatie geven en vaker hun overtuigingskracht gebruiken. Dat gaat niet meer uitsluitend één op één met een goed glas wijn, maar zal ook online moeten gebeuren. Want één ding is duidelijk: de nieuwe generatie is permanent online en daardoor juist heel goed te bereiken. Beurzen zullen daarbij steeds vaker gaan functioneren als de ontmoetingsplek waar zaken beklonken worden. Wat ook opvalt is dat verzamelen functioneler is geworden. Dat mensen kunst kopen om daadwerkelijk hun bedrijven, eerste of tweede huis mee te decoreren. Ik merk daarnaast dat kunst veel diverser en toegankelijker is geworden. En dat vind ik wel goed eigenlijk. Twintig jaar geleden was kunst wel erg conceptueel en smal geworden. Nu met Oost-Europese galeries erbij zie je ook dat kunst weer wat meer pathos krijgt, wat romantischer wordt. Diverser is het door dat kunstenaars het zich niet meer kunnen permitteren alleen maar schilder te zijn, maar heel breed te worden. Als je door het Stedelijk serieus genomen wil worden moet je minimaal ook videokunst maken.’

​

Zie hieronder een impressie van ART Rotterdam 2021