IN THE MIDDLE OF THE STORM

Haar olieverfschilderijen gaan over verveling, ontkoppeling, opwinding, geëngageerdheid en vervreemding versus betrokkenheid. Ze is geïnteresseerd in relaties tussen mensen, emoties en het verwerken van haar eigen emoties. Maria Vaschuk woont al negen jaar in Nederland en voelt zich thuis in Haarlem. ‘Niet te veel drama, niet te emotioneel. Dat is ook de cultuur van Oekraïne.’ Ze is een gepromoveerd psycholoog, maar is nu vooral als kunstenaar bezig met de menselijke psyche. Bijvoorbeeld over wat familieverbanden zijn als die er biologisch niet zijn. Hoe reageert onze geest op relaties die we herkennen als rollen die mensen spelen als vader, moeder, dochter, zoon of opa en oma? Het schilderij waar ze nu aan werkt, After The Storm, gaat het over haar eigen echtscheiding. We zien een vrouw zonder gezicht verloren in een ruimte staan. Ze heeft een regenjas aan en vrolijke rode schoenen. We zien een gordijnrails die van de muur getrokken en een angstig gezicht in de gordijnstof. De stoelen zijn niet bezet. De vrouw heeft een masker van een zebra in haar hand. Als een leeuw een kudde aanvalt, zo legt de kunstenaar uit, dan zetten de zebra’s het allemaal op een sprinten. De leeuw raakt dan in de war van al die rennende strepen. Het schilderij zegt iets over alleen zijn en de angst voor ouder worden, zegt de kunstenaar.

Inmiddels is er tentoonstelling gekomen van Maria’s werk en ondertussen brak ook de oorlog uit in het land dat ze negen jaar geleden achter zich had gelaten.

Inmiddels is er tentoonstelling gekomen van Maria’s werk en ondertussen brak ook de oorlog uit in het land dat ze negen jaar geleden achter zich had gelaten. Haar moeder is via omwegen vanuit het belegerde Kiev naar haar dochter gevlucht in Haarlem. Onderweg heeft moeder veel angstige momenten gehad. Ze reed tijdens de avondklok door de spookstad Kiev naar de bus, die er niet bleek te zijn. Ze wilde op een trein stappen, maar stapte uiteindelijk toch op een bus. Ze ging op weg, moest door blokkades terugkeren naar Kiev, keerde alsnog om en belandde uiteindelijk in Polen en daarna in Haarlem. Ondertussen weten we wat de Russen hebben aangericht in de voorsteden van Kiev. ‘Mijn moeder is in shock en ik ook. Ik probeer te werken, maar alles krijgt ineens een andere betekenis. In het werk dat ik eerder maakte zie ik nieuwe betekenissen. Ik zie vrouwen wiens wereld instort en proberen te vluchten. Maar inmiddels betekent dat letterlijk vluchten om te overleven…’

In het aprilnummer van COLLECT: https://collectaaa.be/nederlands/